Saturday, January 15, 2022

आरोग्य आणि मनाचा 'योग'!

 


कोरोनाचा धोका कधी वाढतो तर कधी कमी होतो. ही परिस्थिती किती दिवस कायम राहिल हे सांगता येत नाही. मात्र कोणत्याही परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी आपलं शरीर सज्ज असणं हीच आता मोठी गरज बनली आहे. त्यामुळे साधी, सरळ आणि कोणालाही करता येणारी योगासनं नक्की करा. सध्याच्या काळात त्याची नितांत गरज आहे. मागील वर्षी मला कोरोना झाला होता. त्यानंतर मी योगासनांकडे गांभीर्यानं वळलो. त्या आधी योगासनं करायचं मात्र त्यात सातत्य नव्हतं. आता दोन वर्षांपासून योगासनांमध्ये सातत्य असल्यानं त्याचे फायदे मला नक्कीच जाणवत आहेत. अर्थात त्यामुळे योगासनांकडे गांभीर्यानं नको तर आनंदाने वळा.

कोरोनाचा मुकाबला करण्यासाठी योगासनं करून प्रतिकारशक्ती वाढवता येते. योगासनांमुळे शरीर आजारांशी समर्थपणे सामना करू शकतं. शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी आणि मन आनंदित राहण्यासाठी योगासनं करणं अत्यंत गरजेचं आहे. रोगप्रतिकारक शक्ती बळकट असल्यास आपलं शरीर आजारांविरोधात लढण्यास सक्षम असते. गंभीर आजारांचा सामना करण्यासाठी रोगप्रतिकारक शक्ती आपल्या शरीराला सुरक्षा कवच प्रदान करण्याचं कार्य करते. जेणेकरून कोणत्याही आजाराचा संसर्ग सहजरित्या आपल्या शरीरात प्रवेश करू शकत नाही. दैनंदिन जीवनात व्यायाम, योगासने आणि प्राणायम करण्यासाठी वेळ काढणं आवश्यक आहे. 

वीरभद्रासन आणि त्यातील काही प्रकार शरीरासाठी लाभदायक आहेत. यामुळे हृदयास योग्य रक्तपुरवठा होतो. यामुळे शारीरिक ऊर्जा वाढण्यास मदत होते. यामुळे शरीर आजार-रोगांविरोधात सक्षमरित्या लढू शकतं. शिवाय, या आसनाच्या सरावामुळे छातीचे स्नायू, मान आणि पाठीचा कणा ताणला जातो. यामुळे अवयव बळकट होतात. नौकासन, वज्रासन, भुजंगासन, सर्वांगासन, हलासन, धनुरासन ही आसनं सोपी आहेत.

प्रतिकारकशक्ती वाढवण्यासाठी त्रिकोणासनही फायद्याचं ठरतं. त्रिकोणासन केल्यानं शरीराच्या सर्व अवयवांचा व्यायाम होतो. या आसनामुळे कमरेचे स्नायू लवचिक आणि मजबूत होतात. पाय, गुडघे, पोटऱ्या, हात, खांदे आणि छातीचे स्नायूंना चांगला ताण मिळतो. मन, मेंदू, मज्जासंस्थेचं आरोग्य सुधारते. महत्त्वाचे म्हणजे मानसिक आणि शारीरिक समतोल प्राप्त होतो.

योगा म्हणजे भारतानं जगाला दिलेला अनमोल ठेवा आहे. योगासनांमुळे शरीर निरोगी आणि मन प्रसन्न ठेवण्यास मदत होते. रोगप्रतिकारशक्ती वाढत असल्यानं या संकटात सर्वांनीच योगासनं करणं गरजेचं आहे. त्यामुळे शरीर निरोगी राहून कोरोनाचा सामना करण्यात नक्कीच मदत होईल. आणि हो सूर्यनमस्कार केल्यानं अनेक फायदे होतात. त्याविषयी अधिक माहिती पुढील ब्लॉगमध्ये. #संगो


Friday, January 7, 2022

व्यायामाची साथ, कोरोनावर मात!

 

कोरोनाचं सावट कायम असल्यानं प्रत्येकाने शरिरातील रोगप्रतिकारशक्ती वाढवणं गरजेचं आहे. कोरोनाच्या संकटात प्रत्येकाचं शरीर निरोगी असणं गरजेचं आहे. निरोगी शरिरात आणि भरपूर प्रतिकारशक्ती असेल तर कोरोनाच नव्हे तर कोणत्याही विषाणूंचा सामना करता येऊ शकतो.  व्यायाम कोणत्याही काळात शरीराला फिट ठेवण्याचा एकमेव मार्ग आहे. त्यामुळे तुम्ही व्यायाम-प्रेमी नसाल, तरी आवश्‍यक तेवढा व्यायाम करायला सुरुवात करा. नियमित आणि वेगवेगळ्या प्रकारचे व्यायाम लवकरात लवकर संरक्षक शक्ती वाढवतात. व्यायामाची सुरूवात करताना मध्यम प्रकारचा शारीरिक ताण देणारे आणि सुमारे 30 ते 45 मिनिटे असा व्यायाम करणे अतिशय योग्य ठरेल. 

कोरोनाचा वाढता संसर्ग, वेगवेगळ्या प्रकारचे निर्बंध पाहता जिममध्ये जाणं शक्य होत नाही. त्यामुळे घरच्या घरी करता येणारे व्यायाम तितकेच प्रभावी आहेत. सकाळ-संध्याकाळ दोन वेळा 10 मिनिटे दोरीवरच्या उड्या मारल्या तर साधारण 200 कॅलरी जळतात. एक तास दोरीवरच्या उड्या मारल्यामुळे सरासरी 700 हून अधिक कॅलरीज जळतात. दुसरा व्यायाम प्रकार म्हणजे एकप्रकारच्या उठाबशा आहेत. बर्पे हा जवळपास स्क्वाटसारखा व्यायाम आहे. याच्या सहाय्याने शरीरातील चरबी कमी करायला मदत होते. बर्पेस वेगवान हालचाल करतात, त्यामुळे ते तुमचे हृदयही पंप करतात.

घरात करण्यासाठी पुश अप हा व्यायाम अतिशय सोपा आहे. कमी जागेतदेखील तुम्ही हा व्यायाम करू शकता. पुश अप्स हा अतिशय सोपा व्यायाम असून 10 मिनिटांच्या व्यायामाने तुम्हाला खूप शक्ती मिळते.

प्लॅन्क हा व्यायाम पोटासाठी अतिशय उपयोगी आहे. फॅट्स कमी करण्यासाठी हा व्यायाम फायदेशीर आहे. संपूर्ण शरीर जमिनीवर टेकवून तुम्ही केवळ हातांच्या मदतीनं शरीरवर घ्यायचं आहे. दिवसातून 3 वेळा हा व्यायाम केल्यास तुम्हाला नक्कीच याचा फायदा होतो. साईड प्लॅन्क हा व्यायामची शरीराला अनेक फायदे देणारा आहे.

तर बाइसिकल क्रंचमुळे तुमच्या पूर्ण स्नायूंचा व्यायाम होतो. फॅट्स कमी होऊन अॅब्स बनवण्यासाठी हा व्यायाम केला जातो. या प्रकारामध्ये बेसिक क्रंच, रिव्हर्स क्रंच, डबल क्रंच असे तीन प्रकार असतात. ज्याप्रकारे आपण सायकल चालवण्यासाठी पाय वरखाली करतो त्याच पद्धतीने जमिनीवर झोपून आपण हा व्यायाम करू शकतो.

व्यायामाचा प्रतिकारशक्ती वाढवण्यामध्ये खूप महत्त्वाचा वाटा आहे. अनेक संशोधनांद्वारे सिद्ध झालंय की फ्लू, न्यूमोनिया, इतर काही संसर्ग, मधुमेह किंवा हृदयविकारासारखे मोठे आजार व्यायामामुळे नियंत्रणात आले आहेत. कायम उत्साही राहिल्यामुळे जळजळ कमी होते, प्रतिकारक पेशींची संख्या वाढते. आतड्यातील मायक्रोब्सचा सकारात्मक परिणाम शरीराच्या संरक्षण संस्थेवर होतो. शरीरातील प्रतिकारक शक्तीचे नियमन होते. रोजच्या व्यायामामुळे ही संरक्षण संस्था सतत कार्यरत ठेवण्यास मदत होते. 

व्यायामाची आवड असो किंवा नसो फिट राहण्यासाठी व्यायाम गरजेचा आहे. व्यायाम परिणामकारक होण्यासाठी खूप वेळाचा, शक्तिदायक आणि न आवडणारा व्यायाम असला पाहिजे, असे नाही. घरातल्या किंवा सोसायटीच्या पायऱ्यांचा चढ-उतार करणे चांगला आणि उत्साहवर्धक व्यायाम आहे. 

भरभर चालणे, पळणे, सायकल चालवणे किंवा तासभर सर्वसामान्य ताकदीचा कोणताही व्यायाम चांगल्या प्रकाराची प्रतिकारशक्ती निर्माण करतो. त्यामुळे जर व्यायाम करत नसाल तर आताच करायला लागा. कारण फिट राहाल तरच कोणत्याही परिस्थितीत हिट राहाल. #संगो